Zesp� Opery Wroc�awskiej w dwa minione pa�dziernikowe weekendy przedstawi� w Hali Ludowej wagnerowski Pier�cie� Nibelunga. By�a to pierwsza prezentacja pe�nego dramatu w powojennej historii stolicy Dolnego �l�ska i zarazem tryumfalny powr�t muzyki Wagnera po wielu latach nieobecno�ci. Bo estradow� wersj� Lohengrina z 1983 roku oraz jedno przedstawienie Holendra tu�acza dziesi�� lat p�niej we Wroc�awiu trudno nazwa� kontynuacj� dawnych, �wietnych tradycji wagnerowskich.

Doczekali�my si� wi�c trzeciej kompletnej realizacji Pier�cienia Nibelunga Wagnera w Polsce - po lwowskiej inscenizacji z lat 1908 - 1911 i warszawskiej, przygotowanej pod batut� Roberta Satanowskiego w latach 80. minionego stulecia. Ka�dy, kto kiedykolwiek widzia� to dzie�o, jest �wiadom donios�o�ci takiego wydarzenia. Wagnerowski Ring wysoko stawia poprzeczk� odtw�rcom, a przygotowanie muzyczne i sceniczne kilkunastogodzinnego dramatu jest najwy�szym sprawdzianem potencja�u artystycznego teatru, zespo�u, artyst�w i realizator�w. I ju� sam fakt podj�cia wyzwania jest godny uwagi, by nie wspomnie� o rosn�cym presti�u ka�dej sceny operowej, kt�ra jest w stanie sprosta� Wagnerowi. Do ca�o�ciowej prezentacji Ringu wroc�awska Opera przygotowywa�a si� trzy lata, wystawiaj�c w mniej wi�cej rocznych odst�pach kolejne ogniwa dramatu. Festiwal Wagnerowski by� wi�c zwie�czeniem tej pracy i zarazem uroczystym otwarciem 61. sezonu operowego.

Tetralogia wystawiona w Hali Ludowej zosta�a naznaczona poprzez to specyficzne miejsce. Monumentalne wn�trze zagospodarowane przez szerok� scen� i gigantyczne dekoracje dope�nione gr� �wiate� oraz multimedialnymi projekcjami, robi�o ogromne wra�enie. Re�yser Hans-Peter Lehmann potraktowa� bry�� Hali jako mityczn� siedzib� bog�w - Wallhal�. Rzetelnie, z i�cie niemieck� precyzj� poprowadzi� skomplikowane losy bohater�w. Stworzy� jednak poprzez to raczej lekturow� realizacj� ni� przedstawienie wizjonerskie.

W niedalekiej przysz�o�ci Opera Wroc�awska planuje przeniesienie czy raczej zaadaptowanie tej inscenizacji do swojej macierzystej siedziby. Ciekawe, czy taka adaptacja ograniczy si� do oczywistych zmian wynikaj�cych z innej przestrzeni, czy te� Lehmann zdecyduje si� na dokonanie bardziej radykalnych rozwi�za� i zaproponuje now� koncepcj� wroc�awskiego Ringu? I co zyska na tym dzie�o Wagnera?

W�a�ciwie na to pytanie ju� teraz jest odpowied�. Niezale�nie od podej�cia re�ysera z pewno�ci� zyska na stronie muzycznej. Bo przecie� Wagner to nie tylko inscenizacja, dekoracje i kostiumy, ale przede wszystkim s�owo i muzyka, za� Hala Ludowa wymusza nag�a�nianie instrumentalist�w i wokalist�w. Wprawdzie Opera Wroc�awska wielokrotnie prezentowa�a r�ne tytu�y w tym wn�trzu, ale nigdy nie dosz�a do idea�u. Jak wi�c tu m�wi� o niuansach dynamicznych, o proporcjach mi�dzy orkiestr� i �piewakami? Czy "strzelaj�ce" w g�rze d�wi�ki jednej z cwa�uj�cych walkirii uzna� nale�y za k�opot z nag�o�nieniem, czy za niedoskona�o�� �piewaczki?

Oczywi�cie, �e mo�na by�o wys�ysze� walory g�osowe i stwierdzi�, �e np. w Z�ocie Renu pi�knie zabrzmia� sopran Wioletty Chodowicz (Freia), �e w Walkiriiwybitn� kreacj� stworzy�a Ewa Vesin (Sieglinde), �e tytu�owy Zygfryd - Leonid Zakhozhaev brzmia� przekonuj�co. Na uwag� zas�ugiwa� r�wnie� Pawe� Izdebski w roli Fasolta i Hagena, Barbara Bagi�ska (Erda) oraz Beata Libera-Orkowska (Waltraute). Godny zapami�tania by� Uwe Eik�tter, z tym �e bardziej w roli Mimego ni� Loge, a z Wotan�w wyr�nia� si� Bogus�aw Szynalski. Chcia�oby si� jednak jak najszybciej m�c pozna� "akustycznego" Wagnera, by wiedzie�, �e oto kto� stworzy� prawdziw� kreacj� wokalno-aktorsk�. Pier�cieniem Nibelunga dyrygowa� Tomasz Szreder, na co dzie� kierownik muzyczny wroc�awskiej opery. Po raz pierwszy zmierzy� si� z wagnerowskim arcydzie�em i bez w�tpienia sprosta� zadaniu. Nie mia� jednak, niestety, wp�ywu na to, �e monumentalna i nag�o�niona orkiestra czasami "przykrywa�a" brzmieniem �piewak�w.

Zesp� Opery Wroc�awskiej w dwa minione pa�dziernikowe weekendy przedstawi� w Hali Ludowej wagnerowski Pier�cie� Nibelunga. By�a to pierwsza prezentacja pe�nego dramatu w powojennej historii stolicy Dolnego �l�ska i zarazem tryumfalny powr�t muzyki Wagnera po wielu latach nieobecno�ci. Bo estradow� wersj� Lohengrina z 1983 roku oraz jedno przedstawienie Holendra tu�acza dziesi�� lat p�niej we Wroc�awiu trudno nazwa� kontynuacj� dawnych, �wietnych tradycji wagnerowskich.

Doczekali�my si� wi�c trzeciej kompletnej realizacji Pier�cienia Nibelunga Wagnera w Polsce - po lwowskiej inscenizacji z lat 1908 - 1911 i warszawskiej, przygotowanej pod batut� Roberta Satanowskiego w latach 80. minionego stulecia. Ka�dy, kto kiedykolwiek widzia� to dzie�o, jest �wiadom donios�o�ci takiego wydarzenia. Wagnerowski Ring wysoko stawia poprzeczk� odtw�rcom, a przygotowanie muzyczne i sceniczne kilkunastogodzinnego dramatu jest najwy�szym sprawdzianem potencja�u artystycznego teatru, zespo�u, artyst�w i realizator�w. I ju� sam fakt podj�cia wyzwania jest godny uwagi, by nie wspomnie� o rosn�cym presti�u ka�dej sceny operowej, kt�ra jest w stanie sprosta� Wagnerowi. Do ca�o�ciowej prezentacji Ringu wroc�awska Opera przygotowywa�a si� trzy lata, wystawiaj�c w mniej wi�cej rocznych odst�pach kolejne ogniwa dramatu. Festiwal Wagnerowski by� wi�c zwie�czeniem tej pracy i zarazem uroczystym otwarciem 61. sezonu operowego.

Tetralogia wystawiona w Hali Ludowej zosta�a naznaczona poprzez to specyficzne miejsce. Monumentalne wn�trze zagospodarowane przez szerok� scen� i gigantyczne dekoracje dope�nione gr� �wiate� oraz multimedialnymi projekcjami, robi�o ogromne wra�enie. Re�yser Hans-Peter Lehmann potraktowa� bry�� Hali jako mityczn� siedzib� bog�w - Wallhal�. Rzetelnie, z i�cie niemieck� precyzj� poprowadzi� skomplikowane losy bohater�w. Stworzy� jednak poprzez to raczej lekturow� realizacj� ni� przedstawienie wizjonerskie.

W niedalekiej przysz�o�ci Opera Wroc�awska planuje przeniesienie czy raczej zaadaptowanie tej inscenizacji do swojej macierzystej siedziby. Ciekawe, czy taka adaptacja ograniczy si� do oczywistych zmian wynikaj�cych z innej przestrzeni, czy te� Lehmann zdecyduje si� na dokonanie bardziej radykalnych rozwi�za� i zaproponuje now� koncepcj� wroc�awskiego Ringu? I co zyska na tym dzie�o Wagnera?

W�a�ciwie na to pytanie ju� teraz jest odpowied�. Niezale�nie od podej�cia re�ysera z pewno�ci� zyska na stronie muzycznej. Bo przecie� Wagner to nie tylko inscenizacja, dekoracje i kostiumy, ale przede wszystkim s�owo i muzyka, za� Hala Ludowa wymusza nag�a�nianie instrumentalist�w i wokalist�w. Wprawdzie Opera Wroc�awska wielokrotnie prezentowa�a r�ne tytu�y w tym wn�trzu, ale nigdy nie dosz�a do idea�u. Jak wi�c tu m�wi� o niuansach dynamicznych, o proporcjach mi�dzy orkiestr� i �piewakami? Czy "strzelaj�ce" w g�rze d�wi�ki jednej z cwa�uj�cych walkirii uzna� nale�y za k�opot z nag�o�nieniem, czy za niedoskona�o�� �piewaczki?

Oczywi�cie, �e mo�na by�o wys�ysze� walory g�osowe i stwierdzi�, �e np. w Z�ocie Renu pi�knie zabrzmia� sopran Wioletty Chodowicz (Freia), �e w Walkiriiwybitn� kreacj� stworzy�a Ewa Vesin (Sieglinde), �e tytu�owy Zygfryd - Leonid Zakhozhaev brzmia� przekonuj�co. Na uwag� zas�ugiwa� r�wnie� Pawe� Izdebski w roli Fasolta i Hagena, Barbara Bagi�ska (Erda) oraz Beata Libera-Orkowska (Waltraute). Godny zapami�tania by� Uwe Eik�tter, z tym �e bardziej w roli Mimego ni� Loge, a z Wotan�w wyr�nia� si� Bogus�aw Szynalski. Chcia�oby si� jednak jak najszybciej m�c pozna� "akustycznego" Wagnera, by wiedzie�, �e oto kto� stworzy� prawdziw� kreacj� wokalno-aktorsk�. Pier�cieniem Nibelunga dyrygowa� Tomasz Szreder, na co dzie� kierownik muzyczny wroc�awskiej opery. Po raz pierwszy zmierzy� si� z wagnerowskim arcydzie�em i bez w�tpienia sprosta� zadaniu. Nie mia� jednak, niestety, wp�ywu na to, �e monumentalna i nag�o�niona orkiestra czasami "przykrywa�a" brzmieniem �piewak�w.