Borys Godunowto jedno z dzie muzycznych o szczeglnym dla historii muzyki znaczeniu. Zajmuje ono miejsce wyjtkowe zarwno w caej muzyce rosyjskiej, jak i te w twrczoci samego Musorgskiego. Przedstawia niezwykle wysok warto tak pod wzgldem muzycznym, jak i dramatycznym; wywaro wpyw na ca estetyk gatunku operowego, cho jednoczenie nie zdoao suy za wzr samemu kompozytorowi, bowiem prba stworzenie drugiego dziea o podobnym charakterze - Chowaszczyzny - nie zostaa uwieczona penym powodzeniem.
Jeszcze jednym paradoksem jest fakt, e Borys Godunowzachowuje tradycyjne, ulubione przez XIX-wieczn arystokracj i buruazj formy grand opera, a jednoczenie spenia postulaty najbardziej postpowych krytykw i teoretykw sztuki wczesnej Rosji, z Czernyszewskim na czele, zwalczajcych ide "sztuki dla sztuki", dajcych jej zwizania z yciem i problemami spoecznymi.
Jest to wic dzieo rdzennie rosyjskie- odzwierciedla znakomicie rnorodne prdy i kierunki nurtujce w tym okresie inteligencj rosyjsk. W oparciu o poemat Puszkina stworzy Musorgski7 scen operowych malujcych wyrazicie tragedi rosyjskiego ludu oraz polityczn anarchi, a na tym tle - osobisty dramat cara Borysa. Pod wzgldem dramatycznym sceny te jednak nie bardzo si ze sob wizay; gwne postacie pojawiay si i znikay bezpowrotnie, ze szkod dla rozwoju akcji. Poza tym w caej operze znajdowaa si tylko jedna, i to uboczna rola kobieca. Dodawszy do tego muzyczne nowatorstwo i do "rewolucyjny" miejscami charakter libretta, nietrudno zrozumie, e opera Musorgskiego wydaa si wadz Carskiej Opery w Petersburgu nadto "nietypowa" i e w 1871 roku zostaa odrzucona.
Kompozytor jednak nie zrazi si, lecz w cigu dwch prawie lat opracowa now redakcj Borysa Godunowa. Podzieli go na 4 akty z prologiem, doda 2 pene sceny ukazujce faszywego Dymitra na polskim dworze wojewody Mniszcha, w zwizku z czym pojawia si nowa partia kobieca w osobie Maryny, wprowadzi ponadto szereg istotnych zmian. W nowej wersji Borys Godunow zosta wystawiony w Teatrze Maryjskim, przynoszc kompozytorowi ogromny sukces. Najblisi jednak przyjaciele Musorgskiego z grona Potnej Gromadki nie mogli mu darowa rozlicznych "nieprawidowoci" muzycznych, surowoci harmonii i pozornego ubstwa instrumentacji.
Najbardziej denerwowao to Rimskiego-Korsakowa, mistrza orkiestracji i techniki kompozytorskiej, ktry chcc przysuy si dzieu zmarego przyjaciela, zinstrumentowa na nowo poloneza z III aktu, potem scen koronacyjn, a wreszcie sporzdzi kompletnie now wersj caej opery, korygujc i retuszujc cay szereg momentw, jego zdaniem, wyranie sabych lub bdnych. Dzi jednak teatry operowe wystawiajc Borysa Godunowa coraz czciej wracaj do oryginalnej wersji Musorgskiego.
Opera w 4 aktach Libretto: Modest Musorgski Prapremiera: Petersburg, 08 II 1874 Premiera polska: Lwów, 1912 Superwidowisko: 19, 20, 21, 26, 27, 28 X 2007
Kierownictwo muzyczne: Ewa Michnik
Inscenizacja i reżyseria: Yuri Alexandrov
Choreografia: Vladimir Romanovskiy
Dekoracje, reżyseria świateł: Paweł Dobrzycki
Kostiumy: Małgorzata Słoniowska
Przygotowanie chóru: Małgorzata Orawska
Asystent reżysera: Adam Frontczak
Streszczenie libretta: Jacek Marczyński
Tekst polski wyświetlany podczas spektaklu: Bartłomiej Majchrzak