Na pocztku bya woda - uczy mitologia Wagnera. Ten pierwotny stan Wagner odczu 5 wrzenia 1853 roku podczas poobiedniej drzemki: „Zapadem w co na ksztat stanu somnambulicznego, w ktrym nagle poczuem, e pogram si w silnym nurcie wody. Jej szum przedstawi mi si wkrtce w dwiku akordu es-dur, ktry koysa si nieprzerwanie na falach figuracji (...)”.
Ta wizja muzyczna zostaa wzbogacona pniej przez dwik rogu (symbol natury). Podczas pojawienia si cr Renu, jako nowy element muzyczny dochodzi pentatonika w linii wokalnej, Dwiczny jzyk cr Renu, ich „Weia! Waga! Woge du welle (...)” rwnie wskazuje na narodziny, powstawanie i na mityczny pocztek.
Do stylistycznego obrazu przebudzenia si natury nale take muzyczne motywy zota spoczywajcego od pradawnych czasw w gbinach Renu, wizja ogrodu, w ktrym dojrzewaj zote jabka Frei, burzy, boga Donnera wywijajcego motem oraz tczy, ktra Froh przeciga przez dolin do zamku w wietle wieczornego soca.
Zgodnie z teori Jacoba Grimma, wielkiego XIX- wiecznego badacza mitologii niemieckiej i sag o bohaterach, zarwno Alberyk, jak i Wotan, mroczny karze i wietlisty bg, zawinili egoistycznym deniem do wadzy. Ta idea zainspirowaa Wagnera do przedstawienia boga i Nibelunga w postaci jakby lustrzanych odbi. Obaj dokonuj rabunku, obaj kurczowo trzymaj si wadzy manifestujcej si w piercieniu. Wagner podkreli t paralelno poprzez bliskie pokrewiestwo muzyczne motywu piercienia i motywu Walhalli.
Czego jednak chce Alberyk? Wyrzeka si mioci, poniewa natura (pokazana w postaci cr Renu) nie daa mu moliwoci zaspokojenia. Wadza piercienia ma mu zastpi mio. Take w Nibelheim, u szczytu wadzy, zazdroci bogom ich piknego ycia i ich rozkoszy. Poniewa nie mg si pozby swojej tsknoty za rozkosz, przeklina wiat i yczy mu braku mioci.
W Wagnerowskim portrecie Wotana brakuje natomiast znaku mioci. Take posiadajc peni wadzy Alberyk nie moe zapomnie melodii mioci cry Renu Wallgundy. Gdyby Wotana nie ograniczao prawo natury, na otarzu wadzy zoyby Frej, bogini mioci. W przedstawieniu Wagnera dza wadzy Wotana jest chorobliwa. Zdradzaj go ju jego pierwsze sowa: „Wstpu do sali rozkoszy broni mi: honor ma, wieczna wadza i przynosz nieskoczon saw!”). Kiedy po opowieci Logego pojmuje znaczenie piercienia, chce go natychmiast posi i zapomina o crach Renu, ktrym, jako str porzdku na wiecie, musiaby odda zoto.
Pniej jednak w ktni z Alberykiem powouje si demagogicznie na cry Renu, aby usprawiedliwi przed nim swj rabunek. Gdy olbrzymy odwaaj Frej i zoto, Wotan zapomina o wiecie, zapatrzony w piercie. Kiedy pojmuje, e musi odda olbrzymom za Frej take piercie, wypowiada swoj najbardziej skryt myl: „Zostawcie mnie w spokoju, nie oddam piercienia!”. Wszyscy s zdumieni, a Wotan odwraca si od nich ze zoci. Ten moment jest najgorsz chwil w yciu Wotana. Jego dza wadzy jest tak nieposkromiona, e gotw jest powici dla niej stworzony przez siebie porzdek wiata.
Opera w 4 scenach Libretto: Richard Wagner Prapremiera: Monachium, 22 IX 1869 Premiera polska: Lwów, 1908 Superwidowisko: 18, 24, 25, 26 X 2003